تأثیر افزایش طعم بر درک غذا در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی

بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی
خوردن و آشامیدن تجربیاتی هستند که تحت تأثیر عوامل حسی، لذت‌جویی و زمینه‌ای قرار می‌گیرند. عملکرد خوب حواس شیمیایی از جمله بویایی و چشایی نه تنها برای رفاه و کیفیت زندگی بلکه برای محافظت در برابر عوامل سمی مختلف ضروری است.
طعم شاید چندوجهی ترین تجارب حسی ما باشد. در اینجا طعم به عنوان یک ادراک تعریف می شود که شامل سیگنال های بویایی، چشایی و حسی است که از دهان هنگام مصرف غذاها و نوشیدنی ها ناشی می شود. اگرچه مناظر، صداها و بوهای غذاها که درست قبل یا در غیاب غذا اتفاق می‌افتند، می‌توانند بر ادراک طعم تأثیر بگذارند، اما این سیگنال‌های حسی با ایجاد انتظارات مبتنی بر تداعی‌های قبلی تأثیر خود را اعمال می‌کنند.

طعم غذا نقش مهمی در مصرف و پذیرش غذا، تولید غذا و همچنین تحقیقات علوم غذایی دارد.
علاقه به غذا جزء ضروری تجربه مصرف غذا است. با این حال، برخی از شرایط ممکن است درک و در نتیجه علاقه به غذا را تغییر داده و منجر به کاهش مصرف و افزایش خطر سوء تغذیه شود. به ویژه، سرطان و انواع درمان‌های مرتبط.
سوءتغذیه یک چالش بزرگ است که 25 تا 80 درصد بیماران سرطانی را تجربه می‌کنند ، بنابراین افزایش طعم غذا احتمالاً یک استراتژی امیدوارکننده برای افزایش علاقه به غذا در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی است.

درمان سرطان ممکن است یکی از انواع جراحی، شیمی درمانی، هورمون درمانی، پرتو درمانی و درمان بیولوژیک (ایمنوتراپی) یا مجموعه ای چند روش ذکر شده باشد. در تمام این روش ها، سلول های سرطانی از بین برده می شوند. البته همراه با از بین رفتن سلول های سرطانی، تعدادی از سلول های سالم نیز تخریب می شوند و این رخداد، علت بروز عوارض جانبی درمان سرطان می باشد.
در دهه‌های اخیر، نرخ بقای بیماران سرطانی تحت تأثیر پیشرفت در تکنیک‌های شیمی‌درمانی و رادیوتراپی و آگاهی عمومی برای ترویج تشخیص زودهنگام، به طور قابل‌توجهی بهبود یافته است. در عین حال، عوارض جانبی درمان ناشی از تغییر طعم و بوی، همچنان برای بیماران و متخصصان رژیم غذایی آنها مشکل مهمی باقی مانده است.
در تغذیه بیماران مبتلا به سرطان بر مصرف بیشتر غذاهای پرکالری به خصوص پروتئین تأکید می شود. همچنین ممکن است خوردن یا نوشیدن مقادیر بیشتری شیر، خامه، پنیر و تخم مرغ آب پز توصیه می شود. حتی ممکن است افزایش مصرف انواع سس ها یا تغییر روش پخت با استفاده بیشتر از کره، مارگارین یا روغن توصیه می شود. گاهی به این بیماران توصیه می شود که کمتر از غذاها بی اشتهایی و کاهش شدید وزن یکی از بزرگترین مشکلات بیماران مبتلا به بدخیمی‌های پیشرفته است. در برخی بیماری‌های مزمن زمینه‌ای مانند سرطان، ایدز، آرتریت روماتوئید و … یک سندرم پیچیده به نام «کاشکسی» (cachexia) ایجاد می‌شود که طی آن به دلیل یک پاسخ التهابی، بی‌اشتهایی یا کاهش مصرف مواد مغذی، همراه با خستگی و کاهش قدرت عضلانی اتفاق می‌افتد.

این سندرم می‌تواند اثرات مهمی در درمان، کیفیت زندگی و درصد بقای بیماران مبتلا به سرطان داشته باشد.ی پرفیبر مصرف کنند زیرا این غذاها احتمال بروز اسهال یا سوزش دهان را افزایش می دهند.
مدیریت بی‌اشتهایی و ضعف ناشی از سرطان بسیار مهم است و روش‌های درمانی بسیاری برای مدیریت این مشکل پیشنهاد شده است، ولی تنها تعداد کمی از داروها برای حل آن استفاده می‌شود.
در برخی مطالعات، داروهای گیاهی نتایج امیدوارکننده‌ای داشته‌اند. به عنوان مثال در برخی مطالعات حیوانی، تاثیرات ضد التهابی گیاهان شنبلیله و کاسنی منتشر شده است. با توجه به این تاثیرات، از نظر تئوری ممکن است این مکانیسم‌های ضد التهابی در پیشگیری و مدیریت بی‌اشتهایی ناشی از سرطان موثر باشند.
کارآزمایی بر روی ۴۷ بیمار بالغ دارای بدخیمی پیشرفته انجام شد. این بیماران در طی دو ماه دچار بی‌اشتهایی و کاهش وزن شده و به بیمارستان مراجعه کرده بودند. بی‌اشتهایی این بیماران با دوزهای بالای داروی مجسترول استات مدیریت می‌شد. برای بررسی تاثیر این ترکیب گیاهی، بیماران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول یک قرص خوراکی از ترکیب سه گیاه شنبلیله، رازیانه و کاسنی را سه بار در روز به مدت دو ماه مصرف می‌کردند. گروه دوم نیز در همین مدت قرص دارونما را دریافت می‌کردند. در مدت مطالعه تغییرات وزنی، شاخص‌های بدنی و معیارهای کیفیت زندگی این بیماران، پیگیری و مورد بررسی قرار گرفت.
در این کارآزمایی بالینی؛ بیمارانی که از این ترکیب گیاهی استفاده کرده بودند، میانگین افزایش وزن ۱.۵ کیلوگرمی را تجربه کردند؛ در حالی که بیماران گروه دارونما میانگین کاهش وزن ۰.۶ کیلوگرمی داشتند. همچنین شاخص‌های تن‌سنجی بیماران نیز به طور قابل توجهی بهبود یافت. معیارهای دیگر نیز مانند کیفیت زندگی و … نیز در گروهی که از این ترکیب گیاهی استفاده کرده بودند، به طور قابل توجهی نسبت به گروه دارونما بهبود یافت.
بررسی‌های این مطالعه نشان داد که تجویز ترکیب گیاهی حاوی شنبلیله، رازیانه و کاسنی، تاثیرات مفید قابل توجهی در افزایش وزن، بهبود اشتها و کیفیت زندگی بیماران دچار کاشکسی و بی‌اشتهایی ناشی از سرطان ایجاد می‌کند. همچنین مشخص شد که این ترکیب گیاهی پس از هشت هفته پیگیری هیچ گونه سمیت و یا عارضه قابل توجهی نداشته است.
پژوهشگران این مطالعه، با توجه به نتایح به دست‌آمده می‌گویند که به نظر می‌رسد ترکیب گیاهی شنبلیله، رازیانه، کاسنی می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی برای بیماران مبتلا به کاشکسی و بی‌اشتهایی ناشی از سرطان مؤثر باشد؛ ولی با این وجود، مطالعات بیشتر با حجم نمونه بزرگ‌تر و دوره‌های پیگیری طولانی‌تر، ضروری است.